نمادهاي متوقف بورس را دريابيد

سال گذشته بود که اعلام شد بنا به تصویب هیات‌مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار، اجرای دستورالعمل‌های اصلاحی در مورد توقف و بازگشایی نمادها آغاز شده است. در همین زمینه، سعید فلاح‌پور، معاون اجرایی سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرده بود که «یکی از ماموریت‌های اصلی سازمان بورس و اوراق بهادار فراهم‌آوردن زمینه لازم برای تقویت امور نظارتی، افزایش شفافیت و نقدشوندگی در بازار از طریق تدوین و اصلاح دستورالعمل‌های موضوع ماده هفت قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران است.» در همین راستا، پس از انجام مطالعات تطبیقی بین‌المللی، برگزاری نشست‌های تخصصی با فعالان حقیقی و حقوقی بازار سرمایه، مدیریت‌های مختلف سازمان بورس، نهادهای ناظر بین‌المللی، بورس‌های اوراق بهادار، کانون‌های کارگزاران و نهادهای سرمایه‌گذاری و همچنین برگزاری فراخوان عمومی اصلاح شش دستورالعمل مهم به اتمام رسید و پس از تایید وزیر امور اقتصادی و دارایی، ابلاغ شد.
توقف و بازگشایی نماد به چه معناست؟
براساس تعاریف ارائه‌شده، معاملات شرکت‌های بورسی در شرایط خاصی متوقف می‌شود. در این صورت به اصطلاح نماد شرکت بسته می‌شود و سهامداران نمی‌توانند به داد و ستد سهام این شرکت بپردازند. پس از خروج از وضعیت خاص و بازگشایی نماد شرکت، داد و ستد سهام شرکت از سر گرفته می‌شود. همچنین در تعریف بازگشایی نماد آمده است که در صورتی که نمادها با نامه یا پیام الکترونیکی اداره نظارت بر ناشران بورسی سازمان متوقف شود، بازگشایی نماد پس از انتشار اطلاعات جدید توسط اداره ناشران بورسی سازمان و ارسال نامه یا پیام الکترونیکی به بورس صورت می‌گیرد. این گشایش حداکثر یک روز پس از دریافت پیام یا نامه اداره مذکور انجام می‌شود.
پایان دغدغه‌های سهامداران؟


مساله توقف و بازگشایی نمادهای بورسی یکی از دغدغه‌های قدیمی فعالان بازار سرمایه است که به‌گفته رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اقدام برای اصلاح دستورالعمل نحوه توقف و بازگشایی نمادها پایانی بود بر این دغدغه‌ها. مهر سال گذشته، شاپور محمدی در این‌باره، اعلام کرد که «از این پس اصل بر این است که نماد طی ۶۰ تا ۹۰دقیقه بازگشایی شود، بر این اساس، در شرایطی که اطلاعات توسط ناشران اوراق بهادار ارائه شود نمادی بیش از ۹۰دقیقه متوقف نخواهد ماند.» او با بیان اینکه شش دستورالعمل در نحوه توقف و بازگشایی نمادها مرتبط است، گفت: «برخی از مواد دستورالعمل‌های فوق که با توقف و بازگشایی نمادهای معاملاتی مرتبط هستند مورد اصلاح قرار گرفته است.» در هفته‌های پایانی سال 96 بورس در شوک بازگشایی‌های آخر سال قرار گرفت و بدین ترتیب بورس تهران کاهش قیمت سهم‌ها را تجربه کرد و با عرضه یک شرکت جدید سعی شد از کم‌رمقی بازار کاسته شود، اما در نهایت بازگشایی دو نماد بانکی بعد از بیش از یک سال به روند کاهشی شاخص کل قدرت بیشتری بخشید. به گزارش ایسنا، سال گذشته،‌ بازیگران بازار سرمایه شاهد بازشدن دو نماد بانک صادرات و نماد بانک پارسیان بودند؛ نماد بانک صادرات حدود 20 ماه و نماد بانک پارسیان حدود یک سال و چهار ماه بسته بود و سهامداران این بانک‌ها مدت‌ها منتظر آزادشدن سرمایه‌شان بودند. همچنین اسفند سال گذشته، روح ا... حسینی‌مقدم، معاون بورس تهران با بیان این مطلب که سال 96 از سال‌های قبل برای اهالی بازار سرمایه بهتر بود،‌ گفت: «مکانیزم جدید توقف و بازگشایی نمادها که در سال جاری (96) در بورس تهران عملی شد، روی نقدشوندگی سهام تاثیر خواهد گذاشت، چون دلمان می‌خواست که در بورس نقدشوندگی افزایش پیدا کند. همچنین، با دستورالعمل جدید امیدوار هستیم تفسیر از مقررات از بین برود و همچنین نقدشوندگی و شفافیت توامان افزایش پیدا کند.» همچنین، حسن قالیباف‌اصل، مدیرعامل شرکت بورس در این زمینه، گفت که «با اجراشدن دستورالعمل جدید، توقف و بازگشایی نمادها در کمتر از ۹۰ دقیقه انجام می‌شود.» البته یک کارشناس بازار سرمایه نیز در واکنش به این اخبار، اظهار داشت: «دستورالعمل جدید بازگشایی و توقف نمادهای بورسی دستاورد خوبی است، اما نقاط ضعفی هم دارد.» فردین آقابزرگی در مورد این نواقص، اظهار داشت: «برای مثال، دیده شده نمادی به‌دلیل اینکه پنج روز متوالی افزایش قیمت داشته، متوقف شده است و از طرفی اجرای دستورالعمل به‌صورت یک وحدت رویه و یکسان مشاهده نمی‌شود. البته طبیعی است که انتظار نداشتیم یکباره ظرف مدت یک ماه تمام نمادها بازگشایی شود. من در کل اجرای این دستورالعمل را مطلوب می‌دانم.» اخیرا نیز شاپور محمدی، رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار اعلام کرده که نمادهای بسته از 70 شرکت به 15 شرکت رسیده است.
یک گام به جلو
اجراشدن دستورالعمل جدید توقف و بازگشایی نمادها در بازار سرمایه علاوه بر اینکه یک دستاورد مطلوب نامیده می‌شود، آن‌طور که گفته شد دارای نقاط ضعفی هم است. در این رابطه، یک کارشناس بازار سرمایه در گفت‌و‌گو با «آرمان» می‌گوید: این دستورالعمل یک گام به جلو بود، به این دلیل که در گذشته سهامداران در جریان علت توقف برخی از نمادها قرار نمی‌گرفتند. این دستورالعمل دلایل توقف را برای سهامداران شفاف کرد، اما یکی، دو بند وجود دارد، مشروط بر اینکه برای مثال اگر قیمت نمادی ظرف پنج روز 20 یا 40‌درصد بالا برود، نماد متوقف می‌شود. این موضوع، از جمله مواردی است که در قوانین دیگر کشورهای دنیا به هیچ‌وجه وجود ندارد. همایون دارابی می‌افزاید: معمولا در بورس‌های دیگر، اگر قیمت نمادی خیلی بالا رود، ممکن است نماد به مدت 20دقیقه یا نیم ساعت متوقف شود تا هیجان بازار کنترل شود. او ادامه می‌دهد: مشکل این است که وقتی قیمت‌ها رشد می‌کند یا پایین می‌آید، تعداد نمادهایی که ممکن است در ظرف چهار، پنج روز نوسان داشته باشند،‌ افزایش می‌‌یابد و به همین دلیل نماد مکررا متوقف می‌شود،‌ یعنی ممکن است نمادی به‌دنبال انتشار اخبار یا اطلاعیه‌ای حدود 40‌درصد رشد کند، بعد دیده شده که دو بار در این مدت متوقف می‌شود. این کارشناس بازار سرمایه ادامه می‌دهد: از طرفی هم در بازار نوسان قیمتی به وجود می‌آید، بسیار طبیعی است که براساس شرایط بازار و وجود یا کمبود نقدینگی، قیمت یک شرکت در یک سال مالی به میزان 100‌درصد بالا برود یا 80‌درصد افت کند. حال اگر به کرات این اتفاق بیفتد، شرکت هیچ‌ اطلاعات تازه‌ای ندارد که به مردم ارائه کند، به همین دلیل این انتقاد به این دستورالعمل وجود دارد که توقف‌های ناشی از تغییر قیمت‌های مکرر کمکی به بازار نمی‌کند، جز اینکه نماد را از بازار خارج می‌کند. دارابی می‌گوید: مساله دوم این است که همچنان در این دستورالعمل، تکلیف سهامدار خرد و عمده از هم جدا نشده است،‌ یعنی ممکن است یک سهامدار عمده به دلایلی تمایل نداشته باشد که اطلاعاتی را منتشر کند، یا اطلاعات مورد درخواست سازمان بورس را در اختیار نداشته باشد یا نتواند منتشر کند، در این مورد، اگر سهامدار عمده مقصر باشد،‌ اتفاقی که می‌افتد این است که سهامدار خرد تنبیه می‌شود و این مساله هم همچنان ابهامی است که در این دستورالعمل وجود دارد و ما شاهدیم که همچنان برخی از نمادهای عمده بازار حول و حوش 18-17 نماد متوقف هستند. او ادامه می‌دهد: مساله دیگر هم این است که اگر سهامدار عمده‌ای یا هیات‌مدیره‌ای تخلفی انجام دهد، باز سهام متوقف می‌شود و این سهامدار خرد است که حتی اگر روحش هم از این قضیه خبر نداشته باشد، دچار مشکل می‌شود. دارابی تاکید می‌کند: این دستورالعمل یک گام به جلو بوده، دلایل توقف نمادها را شفاف‌تر اعلام کرده، اما از یک طرف به‌دلیل تکرار توقف‌های ناشی از تغییر قیمت و ادامه تداخل میان مسئولیت سهامدار عمده و سهامدار خرد همچنان دارای نقاط ضعفی است.